Natuurmonumenten

Natuurmonumenten beschermt natuurgebieden, waardevolle landschappen en cultureel erfgoed in heel Nederland. De vereniging is beheerder van een stukje Waddenzee en maakt daarom onderdeel uit van het Beheerderscollectief Waddenzee.

Een kanoet in de Waddenzee
Beeld: ©Beheerautoriteit Waddenzee / Shutterstock
Een kanoet in de Waddenzee

Beheerder van de Waddenzee

Op Texel beschermt Natuurmonumenten de natuur al meer dan honderd jaar. Aan de noordoostkant van het eiland ligt het buitendijks kweldergebied De Schorren, Vlakte van Kerken, wat onder het Waddenzeegebied valt. Vogels vinden hier voedsel en gebruiken het als broedplek. Natuurmonumenten is eigenaar en beheerder van dit 6.700 ha grootte gebied.

Daarnaast is Natuurmonumenten eigenaar en beheerder van vogeleiland Griend. Mensen mogen dit eiland niet bezoeken, waardoor de natuur er alle ruimte heeft. De duizenden vogels die er broeden hebben bovendien geen dreiging van vossen of andere vleesetende zoogdieren. Bij hoogwater is het een vluchtplaats voor vogels als zilverplevier, rosse grutto, kanoet, kokmeeuwen en grote sterns.

Ook de Dollard is in eigendom bij Natuurmonumenten, maar daar wordt het beheer uitgevoerd voor Het Groninger Landschap. Natuurmonumenten is bovendien jarenlang coördinerend wadwachter geweest op De Richel, een deels afgesloten wadplaat op de Waddenzee ten zuidoosten van Vlieland. Deze taak hebben zij in 2021 aan Rijkswaterstaat overgedragen.

Uitzicht over de Waddenzee, met de wadwachterstoren op Richel.
Beeld: ©Rijkswaterstaat
Uitzicht over de Waddenzee, met de wadwachterstoren op Richel.

Natuurherstel en praktijkgericht onderzoek

Op Griend is in 2016 een grote natuurherstelmaatregel uitgevoerd. Dit was nodig om het eiland te beschermen tegen afslag. In de jaren erna is er door de Rijksuniversiteit Groningen, Radboud Universiteit en het NIOZ onderzoek gedaan naar de effecten van deze hersteloperatie. Het onderzoek richtte zich onder meer op de ontwikkeling van de begroeiing en op trek- en broedvogels. De kennis die de onderzoekers verzamelden, kan ook bruikbaar zijn voor andere delen van het Waddenzeegebied.

Tot 2022 loopt het project Waddenmozaïek. Dit project is een samenwerking van Natuurmonumenten, de Rijksuniversiteit Groningen en het NIOZ. Het Waddenfonds levert een financiële bijdrage om het project mogelijk te maken. Waddenmozaïek brengt de natuurkwaliteit van de wadbodem onder water systematisch in kaart, wat hiermee voor het eerst gebeurt. Daarnaast worden er in deelprojecten natuurherstelmaatregelen in de Waddenzee getoetst, om meer zicht te krijgen op wat wel en niet werkt.

Gastheerschap, toezicht en handhaving

Vanaf de eilanden Texel en Schiermonnikoog worden mensen met excursies in staat gesteld het Wad te beleven. Deze excursies worden gegeven door boswachters en vrijwilligers van Natuurmonumenten. Toezicht vindt vanaf de eilanden plaats door medewerkers van Natuurmonumenten, vanaf het water door de Waddenunit van het ministerie van LNV.

Zeegras ten zuidoosten van Griend
Beeld: ©Beheerautoriteit Waddenzee
Zeegras ten zuidoosten van Griend

Project zeegrasherstel

Natuurmonumenten is jarenlang trekker geweest van een project gericht op zeegrasherstel, in samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen en the Fieldwork Company. Het project is gefinancierd door het Waddenfonds, met bijdragen van de Waddenprovincies, Rijkswaterstaat en het EU H2020-project MERCES.

Zeegras laat als biobouwer zien hoe het staat met de natuurkwaliteit van de Waddenzee als intergetijdengebied. Hoe meer zeegras, hoe hoger de biodiversiteit en hoe waardevoller de natuur in het gebied. Zeegras biedt een woon- of schuilplaats voor planten en dieren die op hun beurt als voedsel dienen voor vogels en vissen. Dankzij het zeegrasherstelproject is er inmiddels een grote populatie zeegras ontwikkeld ten zuidoosten van Griend.

Verbonden aan