It Fryske Gea

It Fryske Gea is al 91 jaar actief in het beschermen, behouden en ontwikkelen van natuur, landschap en cultureel erfgoed in de provincie Fryslân. De organisatie beheert meer dan zestig verschillende natuurgebieden met een totale oppervlakte van 20.000 hectare. Daarbij worden zij gesteund door ruim 35.000 leden.

Directeur Henk de Vries vertegenwoordigt It Fryske gea in het Beheerderscollectief Wadenzee. De Vries is ruim 23 jaar werkzaam voor It Fryske Gea, sinds 2021 als directeur.

Kaart van Waddenzee

Deze gebieden rondom de Waddenzee worden beheerd door It Fryske Gea

Peazemerlannen

Amelân

Noard-Fryslân Bûtendyks

Bjirmen

Vismigratierivier Kornwerderzand

Beheerder van de Waddenzee

In het Waddengebied is It Fryske Gea een grote speler in het beheer van buitendijkse gronden aan de vastelandskust. En andersom beslaan alle buitendijkse gronden aan het Wad ruim een kwart van het totale areaal van It Fryske Gea. Kwelders, slikplaten en zomerpolders van Zwarte Haan tot Holwerd, boven Peasens-Moddergat en bij Westhoek. Daarnaast is It Fryske Gea actief op de Oostpunt van Ameland, waar ‘It Gea’ eigenaar is van duinen, kwelders, een zandplaat en een stuk nat Wad, oftewel een systeem van geulen en platen. 

Figuur: Beheeraspecten
Beeld: ©Beheerautoriteit Waddenzee
De acht beheeraspecten van de Beheerautoriteit Waddenzee

Beheeraspecten waarop It Fryske Gea actief is

It Fryske Gea doet op de kwelders aan fysiek beheer. De Vries: “Om de vegetatie die op de kwelders ontstaat, een bepaald soort begroeiing waar vogels broeden, in stand te houden, moet je extensief begrazen. Dat doet het vee van boeren die het land van ons pachten. Daarnaast zijn er diverse zomerpolders. Met behulp van die zomerdijk wordt het beschermd tegen eb en vloed en daardoor is het in voorjaar en (na)zomer beter geschikt voor landbouwkundig gebruik. Dit gebruik is extensief en gericht op de optimale ontwikkeling van de natuurwaarden.”

Foto van kwelder It Fryske Gea met begrazing
Koeien begrazen de kwelders van It Fryske Gea, een vorm van fysiek beheer

It Fryske Gea houdt zich op verschillende manieren bezig met natuurherstel. De Vries: “In Noard-Fryslân Bûtendyks hebben we in het jaar 2000 135 hectare verkwelderd. Dit zorgt ervoor dat het gebied weer opslibt en dat de zeedijk die er achter ligt minder last heeft van hoge golven. Daarnaast is het project Wij & Wadvogels een voorbeeld van natuurherstel. Ook hebben we recent, samen met Wetterskip Fryslân en de provincie, een zoet-zout overgang gemaakt bij gemaal De Heining, ten westen van Marrum.”

Met behulp van monitoring houdt It Fryske Gea in de gaten hoe het met de natuur gaat. De Vries: “We houden bijvoorbeeld de vogelstand bij. It Fryske Gea zit daarnaast in de monitoringgroep rondom gaswinning op Ameland, om in de gaten te houden wat de effecten van die gaswinning op de natuur zijn.”

Foto van de lage kwelder met groepen vogels
It Fryske Gea houdt de vogelstand bij, onderdeel van het beheeraspect Monitoring

Gastheerschap, toezicht en handhaving spelen een belangrijke rol voor It Fryske Gea. De Vries: “Informatievoorziening is een belangrijk onderdeel van gastheerschap. De rol van gastheer is ook bedeeld aan onze toezichthouders. Ze kijken of bezoekers hun honden aanlijnen en netjes op de paden blijven om te voorkomen dat ze bijvoorbeeld broedende vogels verstoren.”

Foto van toegangspoort naar kwelder met informatievoorziening van It Fryske Gea
Informatievoorziening is een belangrijk onderdeel van gastheerschap voor It Fryske Gea

Praktijkgericht onderzoek doet It Fryske Gea niet zelf, maar ze zorgt wel dat het gebeurt. Hetzelfde geldt voor vergunningverlening. It Fryske Gea verleent niet zelf vergunningen, maar mensen die iets willen doen op hun terreinen hebben daarvoor wel toestemming nodig. Zo heeft It Fryske Gea invloed op dit beheeraspect.

Meer over It Fryske Gea

Verbonden aan